Fraza do cytowania: Mędrela-Kuder E. Czynniki ryzyka raka piersi – porównanie wiedzy na ten temat u „Amazonek” i kobiet zdrowych w wieku 40–60 lat. Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu. 2016;2(47):142–147. Wstęp. Rak piersi jest najczęstszym nowotworem u kobiet w Polsce i zajmuje pierwsze miejsce pod względem zachorowalności. Polska należy do krajów o średniej zachorowalności i umieralności na raka piersi. W 2010 r. stwierdzono 15 784 przypadki złośliwego raka sutka, co stanowiło 22,4% ogółu wszystkich zachorowań na nowotwory. Większość kobiet zdaje sobie sprawę z możliwości zachorowania, lecz nie zna czynników ryzyka tej choroby. Zmniejszenie częstości występowania raka piersi jest możliwe przez identyfikację i unikanie modyfikowalnych czynników ryzyka tej choroby.
Materiał. Badania przeprowadzono w 2014 r. wśród 100 losowo wybranych kobiet, w tym 50 zdrowych i 50 „Amazonek”. Badania wśród kobiet zdrowych zostały wykonane w Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej, a wśród „Amazonek” – w Stowarzyszeniu „Amazonek” w województwie małopolskim. Kobiety biorące udział w badaniu znajdowały się w przedziale wiekowym od 40. do 60. roku życia.
Metody. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety składający się z 30 pytań dotyczących m.in. danych demograficzno-społecznych oraz wiedzy z zakresu czynników ryzyka, źródeł wiedzy o raku piersi.
Wyniki. Wykazano, że większość „Amazonek” prawidłowo wymieniała czynniki ryzyka raka piersi (doustna antykoncepcja, bezdzietność lub pierwsza ciąża po 34. r.ż., późna menopauza, wczesna miesiączka, zaburzenia hormonalne); w porównaniu do kobiet zdrowych „Amazonki” osiągnęły lepszy wynik (różnica istotna statystycznie). Zdecydowana większość kobiet chorych i zdrowych wiedziała, że nosicielstwo genów BRCA zwiększa ryzyko zachorowania (86%; 92%).
Wnioski. „Amazonki” reprezentują wyższy poziom wiedzy na temat czynników ryzyka raka piersi niż kobiety zdrowe. Wśród kobiet w różnym wieku należy podjąć działania edukacyjne z zakresu czynników ryzyka nowotworów najczęściej występujących w tej populacji.
Słowa kluczowe: rak piersi, poziom wiedzy kobiet.
|
|